Zielona polityka Francji

Temat ekologii w ostatnich latach przybiera na sile w mediach – nie tylko tych polskich (bo tutaj wciąż jest go za mało), ale przede wszystkim tych globalnych.

Walka ze zmianami klimatycznymi wymaga wielopoziomowej reakcji, na którą składają się zarówno jednostki, jak i zmiany legislacyjne. Nasze zachowanie jako obywateli, na przykład w zakresie oszczędzania energii i unikania tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, pomoże zmniejszyć emisję dwutlenku węgla. Jednak aby opanować globalne ocieplenie, konieczne są systematyczne zmiany w korzystaniu z zasobów naturalnych i zużyciu energii.

W tym artykule przyjrzę się bliżej zielonej polityce Francji i tym, jakie środki podejmuje ten kraj w celu ochrony naszego środowiska oraz w przypadku zmian klimatu.

Witamy we Francji

Chociaż Francja ma kilka dynamicznie rozwijających się obszarów miejskich, kraj ten jest w większości wspierany i znany ze swojego przemysłu rolnego i produktów. Jako lider Unii Europejskiej w eksporcie żywności, Francja szczyci się żyznymi równinami, które rozciągają się na dwóch trzecich jej powierzchni, co pozwala temu krajowi uprawiać ponad 50% jej gruntów.

Oprócz żyznych równin Francja jest także domem dla licznych lasów, które pokrywają około jednej trzeciej kraju, a także różnych pasm górskich na południu. Podczas gdy klimat na północy jest zazwyczaj wilgotny i chłodny, południowa Francja ma zazwyczaj cieplejszy i bardziej suchy klimat.

Problem zanieczyszczenia wody 

Jednym z problemów środowiskowych, przed którymi stoi Francja, jest zanieczyszczenie wody. Problem jest poważny, ponieważ około 1,5 miliona ludzi we Francji ma zanieczyszczoną wodę w kranu w swoich domach – szczególnie ci mieszkający na wiejskich obszarach wschodnich i/lub południowych kraju. Chociaż stopień zanieczyszczenia tych wód drastycznie spadł o 35% od 2012 r., obszary wiejskie tego kraju mogą nadal być narażone na wysoki poziom pestycydów i azotanów z nawozów i obornika, a także naturalnych chemikaliów radioaktywnych i wapna. Aby rozwiązać ten problem, Francja zainstalowała różne przyłącza domowe, publiczne krany, studnie rurowe, chronione studnie kopane, źródła i źródła zbierania wody deszczowej, aby chronić swoich obywateli przed tymi zanieczyszczeniami.

Aby stawić czoła tym wyzwaniom, Francja przyjęła również nową Międzynarodową strategię na rzecz wody i warunków sanitarnych (2020-2030) (Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030). Jest to wynikiem szeroko zakrojonych, integracyjnych i partycypacyjnych konsultacji, czerpiących z zaangażowania wszystkich francuskich interesariuszy w dziedzinie wody. Poprzez tę nową strategię Francja jest zaangażowana w realizację Agendy 2030 i potwierdza znaczenie przyjęcia podejścia międzysektorowego i kompleksowego zarządzania zasobami wodnymi.

Środowiskowa polityka Francji

Jako członek Unii Europejskiej Francja stara się zmienić sposób wykorzystywania zasobów i zwyczaje produkcyjne, aby ostatecznie ograniczyć problemy związane ze środowiskiem.

Rząd francuski realizuje wiele krajowych i terytorialnych planów działania w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń do wody. W szczególności krajowy plan działania “Ecophyto” i wyznaczenie stref wrażliwych na azotany prowadzą do zmian w praktykach rolniczych.

Ponadto francuskie oczyszczalnie ścieków są udoskonalane poprzez wdrażanie różnych programów infrastrukturalnych. Francuska polityka zaczęła również wspierać wzrost i rozwój przedsiębiorstw przyjaznych środowisku, w tym znajduje się również wspieranie przez kraj zarówno badań, jak i rozwoju czystych technologii. Udział szkoleń środowiskowych przyczynia się również do szybkiego włączenia zagadnień ekologicznych do gospodarki. Od 2004 r. liczba miejsc pracy związanych ze środowiskiem wzrosła o 36%. W 2012 r. we Francji istniało prawie 45 000 miejsc pracy związanych ze środowiskiem, z których większość dotyczyła sektorów gospodarki wodnej, gospodarki odpadami i energii odnawialnej.

Ponadto stale rośnie liczba studentów uczęszczających na kursy związane ze środowiskiem. Lokalni planiści wdrażają również środki związane ze zmianą klimatu, uwzględniają zagrożenia dla środowiska oraz tworzą „zielone” i „niebieskie” korytarze konserwatorskie. Francuskie prawo dotyczące planowania urbanistycznego zachęca do zrównoważonego rozwoju terytoriów niższych niż krajowy w celu zrównoważenia rozwoju terytorialnego, utrzymania środowiska naturalnego oraz ograniczenia kontaktu z zagrożeniami i uciążliwościami. Tworzone są także „zielone” strefy miejskie wraz ze zrównoważoną infrastrukturą transportową.

„Clean technology”

W ostatnich latach rząd francuski dążył do przyjęcia czystej technologii poprzez wykorzystanie dotacji rządowych. Wiele francuskich korporacji przejmuje również firmy zajmujące się czystymi technologiami w Stanach Zjednoczonych i innych krajach.

W 2012 r. francuski rząd przyjął przepisy mające na celu pobudzenie krajowego przemysłu samochodowego w oparciu o czystą technologię. Środki przewidziane w ustawodawstwie obejmowały dotacje do płatności państwowych dla nabywców samochodów hybrydowych i elektrycznych zarówno od zagranicznych, jak i francuskich producentów samochodów. Od 2015 r. obywatele francuscy posiadający pojazdy elektryczne lub hybrydowe, które emitują mniej niż 100 g CO2/km, kwalifikują się do federalnych premii.

Emisja CO2

W grudniu 2020 r. francuski rząd wykazał ambicję osiągnięcia zerowej emisji CO2 do 2050 r. Ponieważ Francja jest państwem członkowskim UE i tym samym uczestniczy w realizacji celów UE w zakresie dekarbonizacji, unijny system handlu uprawnieniami do emisji (Emissions Trading System – ETS) ma na celu osiągnięcie 43% redukcji emisji, podczas gdy unijne sektory non-ETS dążą do co najmniej 30% redukcji emisji. ETS to pierwszy na świecie system handlu emisjami gazów cieplarnianych, który obejmuje emisje z ponad 11 000 fabryk i elektrowni w 31 krajach europejskich, zapewniając korporacjom możliwość uzyskania kredytów handlowych i zachęt do obniżania emisji. Sektory nieobjęte ETS obejmują transport, rolnictwo, odpady i część produkcji przemysłowej. Emisje z tych sektorów nie są objęte systemem handlu. Ponieważ wszystkie państwa członkowskie UE muszą zredukować swoje emisje gazów cieplarnianych w sprawiedliwy sposób, oczekuje się, że Francja zmniejszy swoje emisje o 37% w porównaniu z poziomami z 1990 r.

W maju 2021 r. francuski parlament przyjął ustawę o zmianach klimatu, aby zapobiec przyszłej rozbudowie lotnisk, zakazać ogrzewania tarasowego na wolnym powietrzu i zmniejszyć ilość odpadów opakowaniowych. Po pierwsze, ta ustawa zakaże stosowania grzejników gazowych w kawiarniach i restauracjach na świeżym powietrzu od kwietnia 2022 r. Po drugie, państwowe szkoły będą oferować menu bez mięsa i ryb co najmniej raz w tygodniu, a wszystkie supermarkety powinny ograniczyć marnotrawstwo opakowań do plastiku. Po trzecie, tworzenie lub rozbudowa nowych portów lotniczych jest obecnie zabroniona.

Zanieczyszczenie powietrza

Francja podjęła szereg środków w celu zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza, w tym 100% obszaru rowerowego i zakaz lotów na krótkich dystansach.

Ponadto Francja uwalnia każdego roku ponad 11 000 ton odpadów z tworzyw sztucznych do Morza Śródziemnego. Kraj poddaje recyklingowi tylko 22% swoich odpadów z tworzyw sztucznych, a w 2016 r. spalił łącznie 3,4 mln ton odpadów z tworzyw sztucznych. Kryzys odpadów z tworzyw sztucznych we Francji został w dużej mierze spowodowany turystyką i działalnością przybrzeżną. Działalność przybrzeżna odpowiadała za co najwyżej 80% tworzyw sztucznych wprowadzanych do Morza Śródziemnego, ale do tej liczby może również przyczynić się włoska turystyka.

Francja odgrywa dominującą rolę w zakresie e-odpadów w Europie. W lutym 2020 r. Francja przyjęła ustawę dotyczącą e-odpadów, aby skupić się na prawie do naprawy i prawie do ponownego użycia, ponieważ kryzys e-odpadów stał się nieuchronnym kryzysem w ostatnich latach. Francja dąży do podniesienia świadomości społecznej, aby ponownie korzystać z posiadanych urządzeń elektronicznych, zamiast po prostu kupować nowe i porzucać stare.

Karta środowiskowa – La Charte de l’environnement de 2004

Co ciekawe Francja posiada specjalną Kartę Środowiskową z 2004 roku, która ma moc konstytucyjną.

Karta składa się z dziesięciu artykułów poprzedzonych siedmioma paragrafami, które stanowią (z: www.conseil-constitutionnel.fr):

„Każdy ma prawo do życia w zrównoważonym środowisku szanującym zdrowie;

„Każdy ma obowiązek brać udział w ochronie i poprawie stanu środowiska;

„Każdy musi, zgodnie z warunkami określonymi przez prawo, zapobiegać wszelkim szkodom, które mogą spowodować w środowisku lub, w przypadku ich braku, ograniczyć konsekwencje;

„Każdy musi przyczynić się do naprawienia szkód, jakie wyrządza środowisku, na warunkach określonych prawem;

„Gdy wystąpienie szkody, chociaż niepewne w stanie wiedzy naukowej, mogłoby poważnie i nieodwracalnie wpłynąć na środowisko, władze publiczne dbają, stosując zasadę ostrożności i w swoich dziedzinach „atrybucji”, o wdrożenie ryzyka procedury oceny oraz przyjęcie środków tymczasowych i proporcjonalnych w celu zapobieżenia wystąpieniu szkody;

„Polityki publiczne muszą promować zrównoważony rozwój . W tym celu godzą ochronę i poprawę stanu środowiska, rozwój gospodarczy i postęp społeczny;

„Każdy ma prawo, na warunkach iw granicach określonych ustawą, do dostępu do informacji dotyczących środowiska będących w posiadaniu władz publicznych oraz do uczestniczenia w opracowywaniu decyzji publicznych mających wpływ na środowisko;

„Edukacja i szkolenie w zakresie ochrony środowiska muszą przyczyniać się do wykonywania praw i obowiązków określonych w niniejszej Karcie;

„Badania naukowe i innowacje muszą przyczyniać się do ochrony i poprawy stanu środowiska;

„Karta ta inspiruje działania europejskie i międzynarodowe Francji. “

Podsumowując – Francuzi bardzo dbają o nasze środowisko i zieloną politykę w swoim kraju. Mają swoje problemy, ale są ich świadomi i osobiście wierzę, że to pierwszy i największy krok do zmiany, której wszyscy tak desperacko potrzebujemy.

Ekologiczne toalety na wolnym powietrzu

Pozwólcie, że na sam koniec powiem wam małą ciekawostkę. We Francji można spotkać toalety na wolnym powietrzu. Sporo ich jest też w centrum Paryża.

Pisuary, umieszczone w skrzynkach na kwiaty, nie są subtelne – są w pełni wyeksponowane na rogach ulic, pomalowane na jaskrawoczerwony kolor i mają w pobliżu tabliczki reklamujące ich obecność. „Inteligentne pisuary”, które mają warstwę słomy eliminującą zapachy, zostały zainstalowane w miejscach, gdzie publiczne oddawanie moczu jest problemem.

Urzędnicy twierdzą, że pisuary są przyjazne dla środowiska – wykorzystają składniki odżywcze w odpadach do produkcji kompostu dla parków i ogrodów. Najwyraźniej jeden rok oddawania moczu przez człowieka zawiera wystarczającą ilość azotu, fosforu i potasu, aby nawozić 400 metrów kwadratowych pszenicy. Paryż nie jest pierwszym europejskim miastem, w którym zainstalowano taki rodzaj toalet. Amsterdam ma je od lat, a miasta w Belgii i Australii również je wypróbowują. Publiczne pisuary lub pissoirs, jak są znane po francusku, mają długą historię w Paryżu, sięgającą końca XIX wieku, kiedy zostały zainstalowane dla mężczyzn podróżujących do pracy.

Dopiero kilkadziesiąt lat później kobiety zaczęły wchodzić na rynek pracy w większej liczbie i pojawiła się potrzeba zamkniętych kabin z siedzeniami, papierem toaletowym i umywalkami.

Coż mogę powiedzieć? Przynajmniej są eko. 😉

Zuzanna Asendy